Коммунизм: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
Tags: Reverted Mobile edit Mobile app edit Android app edit
б Undid edits by 103.57.92.234 (talk) to last version by Zorigt: unexplained content removal
Мөр 1: Мөр 1:
{{Коммунизм}}
одорхойлсон.
'''Коммунизм''' ({{lang-la|commūnis}}, орчуулбал '''Эв хамтач үзэл''') нь нийгмийн улс төрийн болон эдийн засгийн нэгэн зорилготой ангигүй ба ямар ч улсад харьяалагддагүй коммунист нийгэмлэгийн байгууллага юм. Энэ үзэл 20-р зууны түүхэнд гол нөлөө үзүүлсэн (коммунист улсууд болон капиталист улсуудын хоорондох ширүүн тэмцэл, зүүнтний бүлэг болон чөлөөт дэлхийн хоорондох хүйтэн дайны үе).

Марксист онолоор, коммунизм бол тодорхой түүхэн үе шат дахь нээлтүүдэд зайлшгүй гарч ирэхэд нь, өөрт ашигтай хүч болон материалист хөрөнгөөр тэргүүлэх мөн чөлөөт харилцаа холбоонд суурилахыг зөвшөөрдөг. Коммунизмын нарийн тодорхойлолтууд нь хоорондоо ялгаатай байдаг ба энэ нь голдуу нийтлэг улс төрийн бодлогын алдаа байдаг. Марксист онолын төлөө тэмцэл: социализм бол ердөө л коммунизмын шилжилтийн замын үе шат юм. Ленинист пролетарийн удирдсан манлай бүлгийн үзэл санааг энэ онолд шинээр нэвтрүүлсэн бөгөөд эргэлтийн дараах улс төрийн бүх эрх мэдлийг барих, “Ажилчид” ба ажилчдын оролцоо, капитализм ба социализмын хоорондох шилжилтийн үе шат гэж тодорхойлсон.


Коммунист зөвлөл, марксист бус хувь хүний эрх чөлөөний төлөө тэмцэгч коммунистууд, замбараагүй коммунистууд гэх мэт коммунистууд шилжилтийн манлай намыг эсэргүүцдэг ба коммунизмын байгуулал дахь капитализмын эхлэлийг дэмждэг. Өргөн цар хүрээний онолууд дахь тэдгээр коммунистуудын бодлоор ялгаатай эдийн засгийн хөдөлгүүрүүд (Жишээ нь хоол хүнсний хэрэглээ, боловсрол, эмнэлэг гэх мэт) байдаг гэж үздэг. Зарим коммунистууд үйлдвэрлэлийн үндсэн хүчин зүйлийг өмчлөх хувийн өмч ноёрхсон капиталист нийгэмд үйлдвэрлэлийн нийгмийн шинж хөгжлийн явцад улам бүр хөгжиж, энэ нь нийгмийн үйлдвэрлэлийн үр дүнг эзэмших хувийн эзэмшил, хувийн өмчтэй эвлэршгүй зөрчилтэй болж, эцэстээ социалист хувьсгал хийж ажилчин ангийн засаглалыг тогтоон капитализмыг устгах замаар социализмыг тогтоон коммунизмыг байгуулахад хүргэнэ. Капитализмын бүтээгдэхүүн болох пролетари анги зөвхөн өөрийнхөө хүчээр өөрийгөө чөлөөлж чадах тул энэ анги улс төрийн засгийн эрхийг байлдан авах нь түүхэн зайлшгүй шинжтэй. Капитализм бол хувийн өмч, мөлжлөгт үндэслэдэг тул шударга биш нийгэм мөн. Харин коммунизм бол төгс энэрэнгүй нийгэм байх болно гэж коммунистууд үздэг.
Коммунист зөвлөл, марксист бус хувь хүний эрх чөлөөний төлөө тэмцэгч коммунистууд, замбараагүй коммунистууд гэх мэт коммунистууд шилжилтийн манлай намыг эсэргүүцдэг ба коммунизмын байгуулал дахь капитализмын эхлэлийг дэмждэг. Өргөн цар хүрээний онолууд дахь тэдгээр коммунистуудын бодлоор ялгаатай эдийн засгийн хөдөлгүүрүүд (Жишээ нь хоол хүнсний хэрэглээ, боловсрол, эмнэлэг гэх мэт) байдаг гэж үздэг. Зарим коммунистууд үйлдвэрлэлийн үндсэн хүчин зүйлийг өмчлөх хувийн өмч ноёрхсон капиталист нийгэмд үйлдвэрлэлийн нийгмийн шинж хөгжлийн явцад улам бүр хөгжиж, энэ нь нийгмийн үйлдвэрлэлийн үр дүнг эзэмших хувийн эзэмшил, хувийн өмчтэй эвлэршгүй зөрчилтэй болж, эцэстээ социалист хувьсгал хийж ажилчин ангийн засаглалыг тогтоон капитализмыг устгах замаар социализмыг тогтоон коммунизмыг байгуулахад хүргэнэ. Капитализмын бүтээгдэхүүн болох пролетари анги зөвхөн өөрийнхөө хүчээр өөрийгөө чөлөөлж чадах тул энэ анги улс төрийн засгийн эрхийг байлдан авах нь түүхэн зайлшгүй шинжтэй. Капитализм бол хувийн өмч, мөлжлөгт үндэслэдэг тул шударга биш нийгэм мөн. Харин коммунизм бол төгс энэрэнгүй нийгэм байх болно гэж коммунистууд үздэг.

12:31, 12 Долоодугаар сар 2021-ий байдлаарх засвар

Коммунизм (Латин: commūnis, орчуулбал Эв хамтач үзэл) нь нийгмийн улс төрийн болон эдийн засгийн нэгэн зорилготой ангигүй ба ямар ч улсад харьяалагддагүй коммунист нийгэмлэгийн байгууллага юм. Энэ үзэл 20-р зууны түүхэнд гол нөлөө үзүүлсэн (коммунист улсууд болон капиталист улсуудын хоорондох ширүүн тэмцэл, зүүнтний бүлэг болон чөлөөт дэлхийн хоорондох хүйтэн дайны үе).

Марксист онолоор, коммунизм бол тодорхой түүхэн үе шат дахь нээлтүүдэд зайлшгүй гарч ирэхэд нь, өөрт ашигтай хүч болон материалист хөрөнгөөр тэргүүлэх мөн чөлөөт харилцаа холбоонд суурилахыг зөвшөөрдөг. Коммунизмын нарийн тодорхойлолтууд нь хоорондоо ялгаатай байдаг ба энэ нь голдуу нийтлэг улс төрийн бодлогын алдаа байдаг. Марксист онолын төлөө тэмцэл: социализм бол ердөө л коммунизмын шилжилтийн замын үе шат юм. Ленинист пролетарийн удирдсан манлай бүлгийн үзэл санааг энэ онолд шинээр нэвтрүүлсэн бөгөөд эргэлтийн дараах улс төрийн бүх эрх мэдлийг барих, “Ажилчид” ба ажилчдын оролцоо, капитализм ба социализмын хоорондох шилжилтийн үе шат гэж тодорхойлсон.

Коммунист зөвлөл, марксист бус хувь хүний эрх чөлөөний төлөө тэмцэгч коммунистууд, замбараагүй коммунистууд гэх мэт коммунистууд шилжилтийн манлай намыг эсэргүүцдэг ба коммунизмын байгуулал дахь капитализмын эхлэлийг дэмждэг. Өргөн цар хүрээний онолууд дахь тэдгээр коммунистуудын бодлоор ялгаатай эдийн засгийн хөдөлгүүрүүд (Жишээ нь хоол хүнсний хэрэглээ, боловсрол, эмнэлэг гэх мэт) байдаг гэж үздэг. Зарим коммунистууд үйлдвэрлэлийн үндсэн хүчин зүйлийг өмчлөх хувийн өмч ноёрхсон капиталист нийгэмд үйлдвэрлэлийн нийгмийн шинж хөгжлийн явцад улам бүр хөгжиж, энэ нь нийгмийн үйлдвэрлэлийн үр дүнг эзэмших хувийн эзэмшил, хувийн өмчтэй эвлэршгүй зөрчилтэй болж, эцэстээ социалист хувьсгал хийж ажилчин ангийн засаглалыг тогтоон капитализмыг устгах замаар социализмыг тогтоон коммунизмыг байгуулахад хүргэнэ. Капитализмын бүтээгдэхүүн болох пролетари анги зөвхөн өөрийнхөө хүчээр өөрийгөө чөлөөлж чадах тул энэ анги улс төрийн засгийн эрхийг байлдан авах нь түүхэн зайлшгүй шинжтэй. Капитализм бол хувийн өмч, мөлжлөгт үндэслэдэг тул шударга биш нийгэм мөн. Харин коммунизм бол төгс энэрэнгүй нийгэм байх болно гэж коммунистууд үздэг. Орчин үеийн толь бичигт социологичид ба улс төрийн тайлбарлагчид улс төрийн зонхилох чиг хандлагын талаар маргалддаг, коммунизм нь голдуу улс төрийн намуудын бодлогуудыг дурьдсан байдаг ба эдийн засгийн бодит байдлыг харгалзахгүйгээр өөрсдөө тэргүүлдэг.

Нэр томьёо

Коммунизмын бэлгэ тэмдэг алх хадуур

Онол

Нийтийн хөдөлгөөн

Түүх

Дэлхийн газрын зураг дээрх (улаан) коммунист ба (шар) өмнөх коммунист орнууд


Коммунизмын бөөнөөр устгасан хэргүүд

Коммунист дэглэмийг тогтоох үед 1917-1990 онуудад нийт 100 сая гаруй энгийн номхон иргэдийг дэлхий даяар харгислан устгажээ.[1] [2] Үүнээс Монгол улсад гэхэд нийт үндэстний 10% гаруй буюу 80 000 - 100 000 орчим иргэдийг 1921-1939 онуудад устгаж Монголын нийгмийг айдаст автуулж байж Коммунизмын үзэл суртлыг нийгэмд тулгасан байдаг.[3] Украйнд 1929-1939 онуудад ЗХУ-ын Коммунист харгислалыг нийтээр өлсгөлөнд оруулах аргыг хэрэглэж 5-7 сая иргэдийг өлсгөлөнгөөр устгаж байж Коммунист дэглэмийг тогтоосон түүхтэй. [4]

Эшлэл